بررسی غلظت بعضی عناصر سنگین در خاک و گیاه مرتعی درمنه کوهی (artemisia aucheri) در ارتفاعات لاشکار معدن مس سرچشمه

بهره برداری پایدار از معادن در سال های اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته و راهبردهای تازه ای برای برون رفت از بحران های پیش آمده پیشنهاد و اجرا شده است. در همین راستا برای احیاء زیست بوم مناطق معدنی دنیا، قوانین و مقرراتی در نهادها و مجامع بین المللی تصویب شده است. برای احیاء این اراضی، گیاهانی باید مورد استفاده قرار گیرد که توانایی بالایی برای تحمل غلظت بالای فلزات سنگین داشته باشند. گزینش گونه های برتر و کارا از مهمترین مراحل گیاه پالایی است و گونه های بومی از کارایی و اولویت بیشتری برخوردارند. در این تحقیق با تعیین میزان غلظت فلزات سنگین در خاک و گیاه درمنه کوهی رشد یافته بر روی خاک های ارتفاعات لاشکار معدن مس سرچشمه، ارتباط بین خصوصیات مختلف خاک و تجمع آلودگی در گیاه به عنوان راهکاری مناسب برای کاهش آلودگی خاک مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که غلظت برخی فلزات سنگین قابل جذب در خاک سطحی از جمله آهن، مس، سرب و منگنز بیش از خاک زیرسطحی بود و میزان آلودگی در خاک در مقایسه با غلظت نرمال فلزات برای مناطق غیر آلوده بالا بود. نتایج مقایسه میانگین های مقادیر قابل جذب فلزات در گیاه در بین نقاط نمونه برداری نیز نشان داد که ریشه ها عمدتا حاوی مقادیر بالاتری از عناصر کادمیوم، مس، سرب و منگنز نسبت به اندام هوایی می باشند و محاسبه فاکتور انتقال و نیز فاکتور غلظت نشان داد که گیاه درمنه کوهی پتانسیل بالایی در جذب فلزات سنگین از خاک توسط ریشه ها و انتقال آنها به اندام هوایی خود و نیز پاکسازی خاک از آلاینده ها دارد. بنابراین گیاه درمنه کوهی به عنوان یک گیاه مرتعی و بومی، با پراکندگی و تراکم بالا در منطقه و دارا بودن خصوصیات لازم به عنوان سوپر جاذب، جهت گیاه پالایی در منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه توصیه می گردد.